We zijn ook sociaal verbonden met Rotterdam. We benutten daarom voortdurend mogelijkheden om een positieve bijdrage te leveren aan de regio. Wij zien onszelf ook als sociaal verbinder van de regio en hebben oog voor de collega's. Optimaal OV, milieu, mens en maatschappij staan centraal in onze visie op maatschappelijk verantwoord ondernemen.
Voor onze medewerkers was 2023 een jaar vol onzekerheid, onduidelijkheid en verandering. Gelukkig maken we in 2024 een nieuwe start, met belangrijke financiële toezeggingen van de Metropoolregio Rotterdam Den Haag (MRDH) en de gemeente Rotterdam om verder te kunnen bouwen aan onze toekomst. En op de valreep van 2023 een nieuwe cao.
De nieuwe cao voorziet in een stevige loonsverhoging (tussen de 14 en 20%) voor een groot deel van de werknemers, voor de periode van 1 januari 2024 tot 1 juli 2025. Dit is een financiële blijk van waardering voor het werken onder uitdagende omstandigheden. Ook voor de collega’s binnen de afdeling Bus is er in april 2023 een cao afgesloten door de werkgeversvereniging. Het is een branche-cao die loopt van 1 januari 2023 tot 1 april 2025, met een loonsverhoging van in totaal 15%. De onderhandelingen verliepen stroef en hebben tot stakingen geleid. Een kwart van onze chauffeurs staakte mee. Met uitval van ritten als gevolg, waarvan onze passagiers helaas last hadden.
In 2023 beleefden niet alle RET’ers evenveel plezier aan hun werk. Dat kwam deels door het tekort aan collega’s en voertuigen, maar ook door het hoge ziekteverzuim. We hebben dan ook veel zaadjes geplant om het werkplezier te verhogen en het verzuim in 2024 te verlagen. Extra aandacht was er voor snellere toekenning van het opnemen van losse vrije dagen. Naast die snellere toekenning konden ook meer mensen een vrije dag opnemen. We organiseerden ook sociale activiteiten zoals de opening van de ’Metro aan Zee’. En afdelingsbarbecues om verbinding te zoeken met elkaar, nu het weer kan.
Veel medewerkers verlieten de RET. Omdat ze met pensioen gingen of gebruikmaakten van de zware beroepenregeling. Of omdat ze ergens anders zijn gaan werken. Soms na jarenlang bij de RET te hebben gewerkt. Maar soms vertrokken ze ook al snel, te snel. Dat zien we graag anders. Voor nieuwe medewerkers gaan we de ‘onboarding’ vanaf 2024 veranderen. En we ontwikkelden een nieuwe aanpak die we vanaf 1 januari 2024 gebruiken voor een jaargesprek met iedere medewerker. De aanpak richt zich op wat goed ging, op waardering en op wat er nodig is om met plezier te kunnen werken. Met de pilot ‘werken naar wens’ wilden we meer persoonlijke inbreng realiseren in de roosters op de Kleiweg en de CVL. De OR stuurde hierover eind december 2023 een brief naar de directie en stemde nog niet in met de pilot.
Het ziekteverzuim is helaas nog steeds erg hoog. Daarom lieten we een extern bureau een verzuimscan uitvoeren. In 2024 gaan we met de resultaten en adviezen aan de slag. Voor werknemers die niet ziek zijn, is tijdelijk een inzetbaarheidsbonus beschikbaar geweest.
In 2023 werkten we samen met drie bedrijfsartsen, zij waren de adviseur voor onze leidinggevenden en medewerkers. We voerden in 2023 ook een Europese aanbesteding uit voor nieuwe bedrijfsartsen. Die mislukte helaas door gebrek aan inschrijvingen. Als tussentijdse oplossing sloten we voor 2024 een contract af met ‘De Nieuwe Arts’. In 2024 volgt een nieuwe aanbesteding.
Waardering en gesprekken zijn ook nodig om stappen te zetten op het gebied van ‘Veilig zijn, veilig voelen’. Uit het medewerkerstevredenheidsonderzoek bleek dat te veel RET’ers wel eens een situatie meemaken waarin sprake is van pesten, agressie of intimidatie. Dat is een punt van grote zorg. Het onderwerp bespreekbaar maken, staat dan ook hoog op de agenda. Met de nieuwe regeling Wet Bescherming Klokkenluiders zijn we ook aan de slag gegaan. Er ligt een hernieuwde meldprocedure en onderzoeksprotocol ter besluitvorming en verdere invoering.
Om nieuw personeel te werven, haalden we alles uit de kast. Met een tekenbonus, een aanbrengpremie en nog meer werken vanuit de keten. En met extra recruiters en vooral met zichtbare arbeidsmarktcampagnes. Ons eigen personeel en hun familie speelden hierin ook in 2023 een belangrijke rol. Dat versterkt de herkenbaarheid, het wij-gevoel, en zorgt ervoor dat de campagne goed werd ontvangen. Welkom heten van nieuwe collega’s doen we met een nieuwe aanpak en een welkomstpakket.
We hebben in 2023 een volgende stap in strategische personeelsplanning gezet. We weten wat onze kritische bedrijfsfuncties zijn en wat we komende jaren moeten werven. Dat doen we door nog meer vanuit onze operationele ketens te kijken. Zo zijn we een onderzoek bij onze Metro opleiding gestart met de vraag: Hoe kunnen we meer of juist minder mensen opleiden als het nodig is? En hoe kunnen we de opleidingstijd korter maken en vooral meer inspelen op het individu? Met het resultaat ontwikkelen we in 2024 een nieuwe opleiding voor Metro. Dat proces gaan we ook starten voor de andere opleidingen binnen Exploitatie. Ontwikkelingen die passen bij de energie en tijd die we steken in ’leren en ontwikkelen’, zowel vanuit de vakschool Techniek, Exploitatie als Leiderschap. Met onder andere e-learning modules en 360 graden feedback voor leidinggevenden. En door coaches, het ontwikkelen van het leertraject operationeel leidinggeven en het borgen van vakmanschap.
Liona van Gelder (zij-instromer):
‘Een collega attendeerde me op de functie van rangeerder en daar heb ik op gesolliciteerd toen er een vacature was. Bij de RET is iedereen gelijk, ik ben dus ook geen rangeerster maar gewoon rangeerder. Ik heb veel overleg met de Centrale Verkeersleiding, het schoonmaakbedrijf, en regel de in- en uitrukstatus van de voertuigen. Maar ik ben dus ook actief met metro’s de remise uitrijden en omwisselen bij een storing. De perfecte baan voor mij! Ik vind dit echt geweldig.’
Diversiteit, inclusie en gelijkwaardigheid vinden we belangrijk. Daarom stelden we op dit gebied in 2023 een visie vast:
En we gingen aan de slag. Geen woorden, maar daden. Zo werken we aan inclusievere selectieteksten en onderzoeken we of onze assessment-tools inclusief genoeg zijn. Ook maken we werk van betere toegankelijkheid van onze gebouwen. Zo nemen we stapsgewijs passende initiatieven.
Onze maatschappelijke betrokkenheid vanuit het idee ‘iedereen doet mee’ komt tot uiting in initiatieven als JINC Rotterdam-Rijnmond en projecten gericht op laaggeletterdheid die we in 2024 zeker voortzetten.
2023 was een zwaar jaar en dat zien we terug in de medewerkerstevredenheid. Dit is en blijft een punt van aandacht.
Gelukkig zijn er ook leuke dingen geweest. Zo waren we samen trots op ons aandeel in de huldiging van Feyenoord en de viering van Koningsdag in Rotterdam. En we hebben genoten van ontmoetingen tijdens de RET-Raildag in november en de Sinterklaasviering, die in ere is hersteld. Ook onze Aardig Onderweg Challenges mogen we niet onbenoemd laten. In 2023 organiseerden we er vier, een mooie manier om aandacht en betrokkenheid te vragen voor OV als duurzame reisoptie. Die positieve aandacht voor elkaar staat de komende jaren dan ook onverminderd voorop.
De ondernemingsraad (OR) heeft ook veel inzet in 2023 getoond. Met 27 instemmingsverzoeken en adviezen was het een druk jaar. Met diverse mutaties in de organisatie en de voordracht van een nieuwe Algemeen directeur. En daarnaast de adviesaanvraag voor het Enterprise Resource Planningsysteem (ERP) en diverse activiteiten gericht op de werving van nieuwe collega’s, waaronder de aanbrengpremie voor personeel. Ook bij het toekomstperspectief van de RET is de OR uiteraard nauw betrokken.
Ook in 2023 organiseerde JongRET weer een aantal activiteiten. Steeds meer jonge collega’s nemen hieraan deel en zorgen zo voor een toename van de groepsdynamiek. Daarbij zien we ook steeds meer deelnemers vanuit Exploitatie en Techniek. JongRET heeft ook meer externe contacten gelegd met andere ‘jong ’organisaties zoals ‘Jonge Veranderaars’.
In 2023 werkten we bij al onze modaliteiten hard aan het verbeteren van onze operationele prestaties. Mede door een tekort aan personeel en beschikbaarheid van voertuigen was het geen gemakkelijke opgave. Zowel bij Bus, Tram als Metro moesten we tot onze spijt noodgedwongen onze dienstregeling afschalen. We gaan de verbeterslag voor de komende jaren vol aan.
Mooi nieuws kunnen we melden over het effect van ketensamenwerking binnen operationele ketenteams. Zowel bij Vlootservices als Techniek en Exploitatie hebben we diverse verbetertrajecten in gang gezet. Daarbij stuurt het operationele management zelf aan op veranderingen in zowel het proces, de besturing als dynamiek in het team. Het Verbeterhuisteam helpt en begeleidt daarbij. Het RET Verbeterhuis stuurt de versterking aan van de competenties en verbeteringen in de hele organisatie. Hierbij bundelen we de krachten. We coördineren losse initiatieven en maken van continu verbeteren een ‘way of working’ bij de RET. Een aanpak die vruchten afwerpt en leidt tot betere samenwerking tussen afdelingen en uiteindelijk tot meer klantgerichtheid van de RET.
Bij Vlootservices Bus, Tram en Metro en bij Exploitatie Tram en Metro is een mooie slag gemaakt, doordat hier samen met de afdelingen verandering in gang is gezet. Bij beide afdelingen is de besturing ingericht met heldere doelen, weekstarts en het voeren van een prestatiedialoog om meer grip te krijgen. Een aanpak werkend vanuit de kernwaarden van de RET: respect, verbinden, samenwerken en presteren. Daarnaast versterken we ook in operationele ketenteams de samenwerking met andere afdelingen en is er aandacht voor het continu verbeteren. Operationeel in control vraagt van zowel ketenteams als teams binnen de keten dat de basis van operationeel management is ingericht en toegepast. Een sterk ketenteam is essentieel voor het eindresultaat, maar een keten is zo sterk als de zwakste schakel: in control per afdeling. Het werkt dus ook om van onderaf veranderingen door te voeren in plaats van bovenaf. Op die manier spelen we veel meer in op behoeften binnen het bedrijf en kunnen we onze klanten zo optimaal mogelijk bedienen.
In 2024 zetten we deze initiatieven voort en starten we ook bij Exploitatie Bus, CVL, Infra Services en Sociale Veiligheid. Naast de operationele ketensamenwerking gaan we in 2024 ook de samenwerking met IT Services en concessiemanagement verder verfijnen in een tactisch/strategisch ketenteam. Allemaal gericht op het zo centraal mogelijk stellen van de klant in onze dienstverlening.
Veiligheid is een belangrijk onderwerp voor de RET. We willen natuurlijk dat het vervoer zelf veilig verloopt én onze mensen moeten veilig hun werk kunnen doen. Op beide vlakken waren in 2023 verbeteringen te zien, al gingen ook zaken mis.
Een tragisch ongeluk in de metrotunnelbuis bij station Blijdorp had veel impact op de organisatie. Om ernstige ongevallen sneller te kunnen afhandelen, werkten we in 2023 verder aan het professionaliseren van de bedrijfsnoodorganisatie. Dit gebeurde met trainingen, opleidingen en oefeningen op het gebied van risico- en crisismanagement en met nieuwe mobiele telefonietechnieken. Na een aantal tramontsporingen, onder meer op de ’s Gravenlandseweg, zijn we ons nog meer bewust van hoe belangrijk het is dat we het onderhoud en beheer aan railinfra goed blijven organiseren. Zo kunnen we dergelijke incidenten helpen voorkomen en een veilige exploitatie van Tram en Metro garanderen. Vanwege capaciteitsgebrek zijn risico-inventarisaties en -evaluaties (RI&E), onder andere bij Bus en Metro, in overleg met de directie naar 2024 doorgeschoven. Voor de RI&E hebben we een doorlopend programma en een planning.
Over veiligheid op en rond het spoor was regelmatig contact met de Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT). De ILT bracht ons zowel aangekondigde als onaangekondigde bezoeken. Dat leverde een mooi voorbeeld op van hoe een operationele afdeling zelf verantwoordelijkheid kan nemen als het gaat om verbetering van de veiligheid: bij een ILT-bezoek bleek het keuren van gereedschappen voor verbetering vatbaar. Na advies van de afdeling Veiligheid en Milieu zorgde de operationele afdeling zelf voor een plan van aanpak, waarna bij een tweede controle door de ILT alles in orde bleek.
Omdat in januari 2023 tijdens een externe audit bleek dat nog het nodige te verbeteren viel, zijn we flink aan de slag gegaan met ‘veilig werken’. In 2024 willen we verder klimmen op de ‘veiligheidscultuurladder’ (naar de niveaus ‘berekenend’ en ‘proactief’). Daarom voerden we in september een nieuwe aanpak in die uitgaat van samen verantwoordelijkheid nemen.
Ook plaatsten we op 1 september 2023 de afdeling Veiligheid en Milieu direct onder de Algemeen directeur. Deze afdeling zorgt ervoor dat preventie meer aandacht krijgt. Risico’s die bijvoorbeeld aan het licht komen bij werkplekinspecties, zijn inzichtelijk met behulp van het Safety Dashboard. Het voeden van dit dashboard met concrete informatie helpt bij het maken van de juiste keuzes. Bewustwording is heel belangrijk als het gaat om veilig werken. Daarom geven we iedere twee maanden een cursus ‘Zien/Handelen/Leren’ in de Veilige start aan nieuwe collega’s van Techniek en Supply Chain Management. En elk kwartaal krijgen alle nieuwe RET’ers een workshop die gericht is op een veilige start.
Helaas kreeg de RET ook in 2023 te maken met agressie en vandalisme. Met gerichte acties vergroten we de veiligheid. Zoals op locatie Waalhaven, waar door inzet van BOA’s en met behulp van camera’s het aantal gevallen van insluiping fors daalde. Dat betekent zowel minder risico’s voor het personeel als minder vandalisme door graffiti.
In 2023 gaf de afdeling Veiligheid haar eigen invulling aan de RET-doelstellingen, namelijk: betrouwbaar openbaar vervoer bieden met trotse medewerkers in een robuust en financieel gezond bedrijf. Wat betreft sociale veiligheid was 2023 een onrustig jaar. Om financieel gezond te blijven gaf de MRDH opdracht om conducteurs in de tram effectiever en efficiënter in te zetten.
Om gericht het zwartrijderspercentage in de tram verder terug te dringen, zijn er verschillende maatregelen. Zo kunnen dienstleiders van veiligheidstoezicht met behulp van technische hulpmiddelen in de tram ‘live’ meekijken tijdens de rit. De samenwerking tussen toezichthouder en handhavers op straat moet in 2024 nog verder vorm krijgen.
Een andere maatregel om zwartrijden terug te dringen is het digitaal tellen van reizigers door middel van camera’s en dit realtime te vergelijken met het aantal incheckers. De fysieke conducteur of de BOA-OV kunnen we dan gerichter inzetten voor toezicht of kaartcontrole.
Op de klantenbarometer scoren we op het gebied van sociale veiligheid tijdens de rit nog steeds ruim voldoende: met een 7,4 bij Metro, een 7,7 bij Tram en bij Bus zelfs een 7,9. Het oordeel van onze klanten over de veiligheid op onze haltes en stations is ook ruim voldoende: een 7,8 voor Bus en Tram en een 7,4 voor Metro.
Liep het aantal incidenten in 2022 door Covid-19 op, in 2023 daalde het totaal aantal A-incidenten tegen het personeel gelukkig iets. Het aantal A-Incidenten tegen reizigers daarentegen, liep iets op. Het wapenbezit onder jongeren baart ons nog steeds zorgen. Net als de toename van het aantal overlast gevende dak- en thuislozen. A-incidenten zijn incidenten die strafrechtelijk vervolgd kunnen worden.
| RET Metro | RET Tram | RET Bus + BOB bus | Totaal | ||
| 2022 | A-Incidenten tegen personeel | 63 | 54 | 50 | 167 |
| A-Incidenten tegen reizigers | 61 | 19 | 4 | 84 | |
| Overige A-incidenten | 23 | 1 | 3 | 27 | |
| Totaal | 147 | 74 | 57 | 278 | |
| 2023 | A-Incidenten tegen personeel | 58 | 64 | 37 | 159 |
| A-Incidenten tegen reizigers | 72 | 13 | 7 | 92 | |
| Overige A-incidenten | 32 | 1 | 1 | 34 | |
| Totaal | 162 | 78 | 45 | 285 |
De afdeling Sociale Veiligheid gaf in 2023 trainingen op het gebied van persoonlijke weerbaarheid, teambuilding en alertheid. Daarmee gaan we ook in 2024 door. In de training ‘Search, Detect en React’ leren we afwijkend gedrag te detecteren en hierop te reageren.
Na een heel lastig jaar en een voorzichtig herstel, is de blik voor 2024 nu weer vooruit gericht. Samen met onze stakeholders, waarmee we goede contacten onderhouden en graag de dialoog aangaan. Dat zijn natuurlijk onze reizigers, buren en omwonenden. Maar ook de pers, onze opdrachtgever MRDH, aandeelhouder gemeente Rotterdam, onze toeleveranciers (waaronder RMC, Securitas en Alstrom) en onze vergelijkbare collega-vervoerders HTM in Den Haag en GVB in Amsterdam. Door onze stakeholders regelmatig te betrekken, krijgen we inzicht in hun standpunten en wensen. Zo denken ze mee over onze dienstverlening en bedrijfsvoering. Het verbeteren van de contacten met de verkeer- en vervoerwethouders uit de MRDH verdient ook komende jaren onze aandacht. Zo kunnen we met elkaar het voorzieningenniveau van het OV in onze regio op peil houden.
Als RET participeren we in de Mobiliteitsalliantie. Een samenwerkingsverband van 25 partijen uit de sector, gericht op bereikbaarheid, betaalbaarheid en verduurzaming van mobiliteit in Nederland. Zo slaan we als sector de handen professioneel ineen en lanceerden we na de val van het kabinet een plan om mobiliteit een goede plek te geven in een volgend regeerakkoord.
Ook in 2023 stonden we weer voor de uitdaging om ingrijpende onderhouds- en spoorvernieuwingswerkzaamheden uit te voeren in het vervoersgebied, vaak in het hart van de stad. Werkzaamheden waar omwonenden, winkeliers en bezoekers onvermijdelijk last van hebben. Bijvoorbeeld in het najaar op de Nieuwe Binnenweg en de Schiekade. We realiseren ons terdege dat werkzaamheden in de leefomgeving impact hebben. Daarom informeren we betrokkenen zo goed en tijdig mogelijk hierover. Zoals rond de grondige onderhoudsbeurt van de gemeente Rotterdam aan de Roseknoop in 2023. De RET maakte van de gelegenheid gebruik om hier gelijktijdig zowel nieuwe tramrails, als bovenleiding en haltes aan te leggen. De noodzakelijke omleidingen voor onze reizigers duurden gelukkig korter dan voorzien.
De werkzaamheden zorgden ook voor hinder bij onze buren op de Kleiweg. Zij kregen namelijk bijna een half jaar lang te maken met de nodige geluidsoverlast door in- en uitrukbewegingen als gevolg van de tijdelijke stalling van trammaterieel. Hierover is intensief contact geweest. Ook horen we van omwonenden van de Hoekse Lijn dat onze metro’s soms geluidsoverlast geven en bij Tram krijgen we regelmatig klachten dat het ‘piept en kraakt'. We begrijpen dat zowel onze reguliere werkzaamheden als onze exploitatie tot overlast kunnen leiden in de directe leefomgeving. We nemen klachten zo goed mogelijk in behandeling, maar kunnen de overlast niet altijd verhelpen
John Krijgsman (mede namens bewonersorganisatie Kleiwegkwartier (BOK):
‘Het was fijn dat de RET dit keer tijdig en duidelijk overleg met omwonenden voerde over de tijdelijke tramstalling aan de Kleiweg als gevolg van werkzaamheden aan de Roseknoop. Zo konden we suggesties doen die ook zijn overgenomen. Door logistieke aanpassingen kwamen de trams al vroeg binnen en was het vanaf 21.00 uur meestal stil. En er werd vrijwel altijd stapvoets gereden, zoals afgesproken. In combinatie met regelmatig smeren van de rails had dat een goed effect voor de omgeving. Dat het werk een maand eerder gereed was, vond iedereen natuurlijk een prettige verrassing. Houd deze ervaringen goed vast binnen de RET-organisatie om te voorkomen dat een volgende keer het wiel weer opnieuw moet worden uitgevonden.’
